Niewłaściwe parametry techniczne materiałów i sposób ich montażu mogą prowadzić do pogorszenia jakości konstrukcji w czasie jej użytkowania. Dlatego przed dopuszczeniem do kolejnego etapu produkcji lub użytkowania konstrukcji przeprowadza się badania nieniszczące. Oceny jakości dokonują wykwalifikowani inspektorzy na zlecenie konstruktorów, wykonawców lub inwestora. Jak przebiega prowadzenie badań NDT w praktyce?
Co to jest badanie NDT?
Kontrola jakości to jeden z etapów większości prac produkcyjnych. W przemyśle powszechnie zleca się badania nieniszczące. To kontrole przeprowadzane w celu oceny jakości półproduktów dostarczanych na budowę i do produkcji, a także już gotowych elementów. Badania prowadzone są także na elementach już użytkowanych lub uszkodzonych. Charakterystyczną cechą jest ich nieniszczący charakter, co pozwala na prowadzenie badań bez strat materiałowych i na gotowych obiektach.
Gdzie stosowane są badania nieniszczące?
Do przeprowadzenia badań NDT wynajmowani są niezależni inspektorzy z odpowiednimi kwalifikacjami. Za pomocą technik radiowych, właściwości niektórych materiałów i własnych umiejętności są w stanie ocenić jakość materiału, odlewu, a także spoiny. Inspektorzy pracują głównie przy tworzeniu nowych obiektów o dużym znaczeniu. Przeprowadzenie badań zleca się przy budowie bloków energetycznych, obiektów przemysłowych, w stoczniach, rafineriach i tym podobnych.
Badania nieniszczące – najważniejsze metody
W przemyśle stosuje się kilka metod na ocenę jakości gotowego wyrobu. Konkretne badanie nieniszczące wybiera się w celu kontroli cech, które mają kluczowe znaczenie dla obiektu. Wśród najczęściej stosowanych badań można wymienić następujące:
- wizualne – kontrola wzrokowa materiału, stosowana zawsze jako pierwsza;
- penetracyjne – kontrola porowatości za pomocą materiałów o niskim napięciu powierzchniowym;
- magnetyczno-proszkowe – badanie NDT wykorzystujące fale magnetyczne i układ proszku na powierzchni badanego elementu;
- ultradźwiękowe i radiograficzne – za pomocą fal radiowych i ultradźwięków można utworzyć obraz wewnętrznej struktury materiału.
Badania nieniszczące zlecane są przede wszystkim do kontroli spawów w konstrukcjach stalowych. Nie są w stanie ocenić jednoznacznie właściwości mechanicznych połączenia, dlatego powinny stanowić uzupełnienie badań niszczących na próbkach.