Spawanie jest dynamicznym procesem, w którym bierze udział ogromna energia cieplna. W wyniku jej działania może dochodzić do zjawisk niebezpiecznych dla zdrowia człowieka. Niezależnie od tego, w jakim miejscu i na jaką skalę prowadzone są prace, spawanie powoduje zagrożenie. Z czego wynika największa szkodliwość spawania?
Skutki uboczne spawania – najważniejsze zagrożenia dla zdrowia spawacza
Osoby pracujące jako spawacz zarobki w tej branży podają jako główny powód wyboru specjalizacji. Jednak przed rozpoczęciem pracy spawacza należy wziąć też pod uwagę możliwe skutki uboczne spawania. To praca niebezpieczna, niosąca zagrożenie dla samego pracownika, a także jego otoczenia.
Proces spawania polega na wytworzeniu sporych ilości energii cieplnej, która powoduje stopienie krawędzi elementów łączonych. W temperaturze kilku tysięcy stopni dochodzi do procesu spalania większości pierwiastków i powstawania związków chemicznych. Ponadto prace spawalnicze często prowadzone są w bardzo trudnych warunkach, co jest źródłem dodatkowego niebezpieczeństwa. Do głównych przyczyn powstawania zagrożenia warto zaliczyć też promieniowanie emitowane przez niektóre maszyny spawalnicze.
Szkodliwe dymy
W momencie wykonywania pracy spawacze narażeni są na szkodliwe gazy, które powstają podczas spawania. Szczególnie niebezpieczne jest spawanie elementów pokrytych warstwą cynku, co może prowadzić do gorączki cynkowej. Dymy spawalnicze mogą zawierać także tlenki węgla, azotu, a nawet ozon. Stałe narażenie na działanie takich związków z biegiem czasu może doprowadzić nawet do trwałych problemów układu oddechowego, takich jak pylica czy choroby oskrzeli.
Możliwość uszkodzenia wzroku
Wzrok spawacza jest mocno eksploatowany w czasie pracy. Nic dziwnego, że przed uzyskaniem uprawnień spawalniczych, to właśnie wzrok jest szczegółowo badany. Szkodliwość spawania wynika między innymi z pracy w ciemnych i nieoświetlonych pomieszczeniach, a także bez odpowiedniej maski i okularów. Niekorzystne wpływ na zdrowie ma także sam łuk spawalniczy. Obserwowanie procesu spawania bez odpowiednich ochronników wzroku może doprowadzić do czasowego pogorszenia wzroku. Z kolei narażenie na działanie promieni ultrafioletowych może doprowadzić do zaćmy i poparzenia organu.
Zagrożenia słuchu
Do zagrożeń podczas spawania należy zaliczyć także hałas. Nie wynika on bezpośrednio z procesu spawalniczego, ponieważ emitowany w tej sytuacji ma niewielką uciążliwość. Hałas dominuje w obiektach przemysłowych i na budowie, dlatego dotyczy też spawacza. Pamiętaj zatem o zastosowaniu odpowiednich ochronników słuchu w postaci stoperów lub rozbudowanych masek spawalniczych.
Pole elektromagnetyczne
Skutki uboczne spawania wynikają też z pracy samych spawarek. W przypadku spawania metodą TIG spawacz musi szczególnie uważać na emitowane pole elektromagnetyczne. Może ono doprowadzić do pogorszenia samopoczucia, sprawności psychoaktywnej, a w długim czasie trwałego uszkodzenia organów wewnętrznych.
Podczas spawania tigiem zawsze używaj specjalnej odzieży ochronnej. Unikaj też bezpośredniego sąsiedztwa spawarek, owijania się przewodami, a także dotykania maszyny gołym ciałem. Musisz też zadbać o odpowiednie uziemienie i izolację.
Wymuszona pozycja ciała
Nieoczywista szkodliwość spawania wynika z samej pozycji prowadzenia pracy. Szczególnie w budownictwie i remontach obiektów przemysłowych, większość prac wykonuje się w terenie. Praca w ciasnych i trudno dostępnych miejscach jest wykonywana na kolanach, a często wymaga utrzymania niewygodnej pozycji przez dłuższy czas. To prowadzi do naciągnięć mięśni, a bardzo często kontuzji stawów i kręgosłupa.
Niezależnie od metody spawania i tego, czy spawasz metal kolorowy, aluminium, czy stal, praca może odbywać się w trudnych warunkach. Warto zatem zminimalizować ryzyko kontuzji poprzez wybór najwygodniejszych maszyn. Można rozważyć też możliwość prowadzenie konkretnej pracy w warsztacie lub poprawić organizację stanowiska, a nawet go spersonalizować.
Szkodliwość spawania – jak ją ograniczyć?
Nie wynaleziono dotychczas metody spawalniczej, która nie generowałaby żadnego zagrożenia dla człowieka. Można jednak ograniczyć szkodliwy wpływ na zdrowie niektórych czynników. Wystarczy stosować się do zaleceń inspektorów BHP i ogólnych zasad organizacji stanowiska spawalniczego.
Najważniejszym sposobem jest stosowanie podstawowych środków ochrony indywidualnej. Do zabezpieczenia wzroku i słuchu służą specjalne przyłbice. Podczas pracy musisz wyposażyć się także w strój ochronny i obuwie. Odzież ochronna musi być niepalna, a jednocześnie chronić przed poparzeniem z odprysków metali. Warto też zadbać o to, żeby na stanowisku pracy była właściwa wentylacja, co stanowi ochronę dróg oddechowych.
Skutki uboczne spawania – posumowanie
Praca spawacza wymaga dobrego zdrowia i kondycji fizycznej. Nie zawsze musi prowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu i utraty sprawności niektórych organów. Jednak stosując właściwe środki ochronne, do pogorszenia stanu zdrowia może dojść dopiero po dłuższym czasie lub wcale.
