Spoina musi być wykonana w określonej technologii i mieć konkretną jakość. Tylko przy spełnieniu tych warunków będzie odpowiednio wytrzymała i nie zniszczy łączonego materiału. Na rysunkach spawalniczych stosuje się proste symbole przedstawiające rodzaj spoiny. Wzbogacone o dodatkowe informacje, stanowią kompletny przekaz dotyczący sposobu wykonania spoiny. Przybliżamy najważniejsze symbole i opisy oznaczane na rysunkach spawalniczych.
Z radością przedstawiamy materiał, który powstał w sojuszu z spawanie.info.pl
Sposoby rysowania spoin na ogólnym rysunku technicznym
Wszystkie konstrukcje stalowe są wykonywane z elementów, które następnie łączy się w całość. Jednym z najczęściej stosowanych sposobów na łączenie jest spawanie, czyli topienie materiału za pomocą wysokiej temperatury, a następnie scalanie go. Różnorodne technologie i formy spawania doprowadziły do określenia metody na oznaczenie spoin. Normatywne symbole pozwalają na szybki dobór technologii i dają wiedzę dotyczącą charakterystyki danego łączenia.
Opisując podstawowe rodzaje i oznaczenia spoin, należy rozpocząć od głównych oznaczeń. Na rysunku technicznym spaw jest przedstawiany za pomocą pogrubionej linii. Prowadzi ona w miejscach, gdzie należy wykonać łączenie. W ogólnych rysunkach przedstawianych w dużej skali jest to jedyne oznaczenie i często dodatkowe informacje znajdują się dopiero na rysunkach szczegółowych.
Oznaczenie spoin na rysunku spawalniczym – podstawowe symbole
Łączenia materiałów wykonuje się na wiele różnych sposobów. Jednak tylko odpowiednio dobrana metoda spawalnicza, w połączeniu z parametrami gwarantuje trwałość i optymalną prędkość wykonania. Wpływ na decyzję konstruktora ma wiele czynników, takich jak rodzaj i grubość materiału, wymagania wytrzymałościowe, a także względy ekonomiczne i estetyka. Na rysunkach technicznych najczęściej pojawiają się dwa rodzaje spoin: pachwinowa i czołowa. Jak wygląda oznaczenie spoin na rysunku spawalniczym?
Spoina pachwinowa
Ten typ spoiny stosuje się przy łączeniu zakładkowym i nakładkowym, a zatem w sytuacjach, kiedy powierzchnie nachodzą na siebie. Do oznaczenia spoin wykorzystuje się głównie symbol trójkąta prostokątnego równoramiennego, gdzie kąt prosty wskazuje miejsce łączenia. Czasem można spotkać oznaczenie w formie dwóch linii ułożonych pod kątem prostym i trzeciej prowadzonej pomiędzy nimi w równym odstępie.
Poza samym oznaczeniem spawu projekt może przedstawiać sposób wykończenie lica spawu. Może ono mieć kształt wypukły, wklęsły i prosty, a konkretny sposób wykończenia symbolizuje kształt linii poprowadzonej nad przeciwprostokątnym bokiem trójkąta.
Spoina czołowa
To druga najpopularniejsza spoina, która stosowana jest do łączenia ścianki elementu z innym materiałem. Ścianka najczęściej jest grubością materiału, a metodą można łączyć elementy o różnych grubościach. W ten sposób z reguły spawane są rury, pręty i płaskowniki. Oznaczenie spoin nie jest jednakowe i zależy od metody przygotowania materiału. W zależności od kształtu ścianek w przekroju poprzecznym metoda spawania może być określana w następujący sposób:
- spoina typu I – symbol to dwie pionowe linie prowadzące do poprzecznej podstawy;
- spoina typu V – dwie linie ukośne w kształcie litery V z poprzeczną linią podstawy;
- spoina typu Y – dwie linie ukośne łączące się w pionową w połowie wysokości w kształcie litery Y z poprzeczną linią podstawy;
- spoina typu U – półokrągły kształt podobny do litery U z poprzeczną linią podstawy.
Spoiny typu V, Y, i U występują także w wersji 1/2, a zatem jedna krawędź łączenia jest pionowa. Wszystkie wymienione oznaczenia spoin czołowych i pachwinowych mogą występować nie tylko jako spaw jednostronny, ale też w formie dwustronnej. Rysunek jest wówczas podwójny w pionie, a oś symetrii przebiega bezpośrednio pod nim. Takie rodzaje spawów stosuje się przy materiale o grubości ponad 10 mm, wymagającym większej odporności na obciążenia mechaniczne, a także w sytuacjach, gdzie grań spoiny nie powinna być widoczna.
Dodatkowe pozostałe typy spoin
Poza wymienionymi dwoma typami spoin, w dokumentacji zaznacza się też inne sposoby spawania. Można jednak spotkać je bardzo rzadko. Te techniki wykorzystywane są głównie do łączenia blach, a należą do nich:
- spoiny brzeżne;
- spoiny grzbietowe;
- spoiny otworowe.
Jak przeczytać i o czym informują pozostałe opisy spoiny spawalniczej?
Na rysunkach spawalniczych znajdują się też dodatkowe oznaczenia spoin. Są przedstawione w postaci ciągu numerycznego, który znajduje się po symbolu spoiny i wskazanym miejscu łączenia. Poszczególne liczby informują o następujących parametrach:
- symbol spoiny;
- przekrój poprzeczny, czyli grubość spoiny;
- przekrój wzdłużny, czyli długość spoiny;
- wymiary brzegów spoiny, takie jak: odstępy między łączonym materiałem i kąt pochylenia.
Z informacji, które nie zawsze są umieszczane na rysunku, możesz poznać:
- kształt lica spoiny;
- obwód spoiny (zamknięty lub otwarty);
- zalecenia spawania z podkładką lub podpawania.
Oznaczenie spoin na rysunku technicznym na początku wydaje bardzo skomplikowane. Jednak z biegiem czasu i nabywania doświadczenia praktycznego, numeracje i symbole okażą się intuicyjne.
